Δραστηριότητες
Δραστηριότητα 1
Ο Άλεξ είναι ένα τετράχρονο αγόρι που περιγράφεται από τους γονείς του ως «δύσκολο» παιδί: ακόμη και ως βρέφος ήταν δύσκολο να πάει για ύπνο και σήμερα κοιμάται με τους γονείς του. Ο απογαλακτισμός περιγράφηκε ως ολέθριος επειδή ο Άλεξ αρνιόταν να δοκιμάσει νέες τροφές και υφές, προτιμώντας το μητρικό γάλα. Σήμερα είναι πολύ επιλεκτικό παιδί στο φαγητό. Ανέκαθεν είχε συχνά επεισόδια θυμού και όποτε απογοητεύεται, κλαίει απαρηγόρητα.
Ο Άλεξ έγινε πρόσφατα μεγάλος αδερφός. Γεννήθηκε η μικρή αδερφή του (Καρολίνα), την οποία περίμενε με ανυπομονησία σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της μητέρας του. Πέντε μήνες μετά τη γέννηση της Καρολίνας, οι γονείς συμβουλεύονται ειδικό γιατί η κατάσταση στο σπίτι έχει γίνει, σύμφωνα με τους ίδιους, αφόρητη! Σε κάθε αίτημα των γονέων, ο Άλεξ απαντά με κοφτά «όχι», τρέχει μέσα στο σπίτι, δημιουργεί παντού ακαταστασία, σπάει τα παιχνίδια της μικρής του αδερφής, απαντά θυμωμένα σε οποιαδήποτε ερώτηση του κάνουν. Άρχισε ξανά να δαγκώνει τους γονείς του και να βρέχει και να λερώνει τα εσώρουχά του.
Οι γονείς έχουν εξαντληθεί από τις συμπεριφορές και τις συναισθηματικές του αντιδράσεις. Αναφέρουν στον ειδικό ότι τον τιμωρούν συνεχώς: του παίρνουν τα παιχνίδια του, φωνάζουν, γκρινιάζουν, τον σπρώχνουν μακριά όταν χάνει τον έλεγχο των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του…αλλά όλα αυτά μάλλον δεν έχουν αποτέλεσμα και ζητούν βοήθεια.
Γιατί ο Άλεξ αναφέρεται ως «δύσκολο» παιδί;
1.Είναι προφανής η δυσκολία συντονισμού μεταξύ του Άλεξ και των γονιών του αυτή τη στιγμή, μπορείτε να αντιληφθείτε τις ενδείξεις της δυσκολίας αυτής;
2.Ως ενήλικας, πώς θα μπορούσατε να προαγάγετε τον συντονισμό ανάμεσα σε εσάς και τον Άλεξ εάν ενώ φροντίζετε την Καρολίνα, ο Άλεξ πάρει ένα από τα παιχνίδια της και το σπάσει ακριβώς μπροστά σας;
Δραστηριότητα 2
Στόχοι: να βιωθεί η «πίεση» που εκδηλώνεται σε ομάδα. Να υποκινηθεί η ατομική σκέψη σε σύγκριση με τη συλλογική σκέψη.
Μέθοδος υλοποίησης: ζητήστε από τα παιδιά να φανταστούν ορισμένες περιστάσεις στις οποίες μπορεί να είναι δύσκολο να απορρίψουν μια «εσφαλμένη» πρόταση. Χρησιμοποιήστε την τεχνική του παιχνιδιού ρόλων για να αναπαραστήσετε την κατάσταση που επιλέχθηκε από την ομάδα ως επικρατέστερη από τις προτάσεις. Προσπαθήστε να κατευθύνετε την εργασία σε ένα επεισόδιο που σχετίζεται με παραβατική συμπεριφορά (λ.χ., «οι φίλοι σας προτείνουν να καπνίσετε ένα τσιγάρο. Προσπαθήστε να αρνηθείτε».)
Στο τέλος της άσκησης δώστε το έναυσμα για ομαδική περισυλλογή, με τη συμμετοχή τόσο των πρωταγωνιστών όσο και των παρατηρητών του σκετς.
Σημεία που πρέπει να φωτιστούν: Πώς είναι το να λες όχι; Είναι δύσκολο; Γιατί; Πώς αντέδρασαν οι άλλοι; Ποια ήταν η συνέπεια της εν λόγω απόρριψης;
Δραστηριότητα 3
Στόχοι: αναγνώριση των «νοοτροπιών» που συνδέονται με ορισμένες κοινωνικές ομάδες. Ευαισθητοποίηση σχετικά με το ότι οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα αποτελούν άκαμπτες κατηγορίες που δεν συλλαμβάνουν τον πλούτο της πραγματικής ζωής και παραγνωρίζουν τις ατομικές διαφορές
Υλικά που χρειάζεστε: αφίσα και μαρκαδόροι.
Μέθοδος Υλοποίησης: σε μια αφίσα προσδιορίστε έναν κατάλογο κοινωνικών ομάδων (λ.χ. δάσκαλοι, γιατροί, ιερείς, γονείς, τοξικομανείς, κλέφτες…). Σε αυτό το σημείο τα παιδιά λένε (συνειρμική αναζήτηση λύσεων) όλες τις λέξεις που συσχετίζουν με τις διάφορες κατηγορίες (μία κάθε φορά) αμέσως, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Ακολουθεί ομαδική συζήτηση στην οποία αποκαλύπτονται οι προκαταλήψεις και οι στερεοτυπικές ιδέες που σχετίζονται με τις διάφορες ομάδες. Η αφίσα μπορεί σε αυτό το σημείο να συνεχιστεί και να εμπλουτιστεί με νέες λέξεις που αποκλίνουν από τα μοτίβα που έχουν αναδειχθεί (λ.χ., «Είναι όλοι οι γονείς….;» «Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να είναι;» «Ξέρετε κάποιους γονείς που δεν είναι…;» «Και πώς είναι;»).
Σημεία που πρέπει να φωτιστούν: οι σκέψεις που προκαλούνται από το παιχνίδι αφορούν τον στερεοτυπικό χαρακτήρα ορισμένων ιδεών ή απόψεων, τους εγγενείς κινδύνους αυτού του χαρακτηρισμού, τη σημασία του να μπορεί κανείς να δει πέρα από τις κατηγορίες και να δει τους ανθρώπους στην ατομικότητα και τη μοναδικότητά τους και την ικανότητα και την επιθυμία αποδοχής των άλλων.